گلخانه‌ی شماره ۲؛ خاطره‌ی جعلی

مریم مهری در پروژه «گلخانه‌ی شماره ۲؛ خاطره‌ی جلعی» که در امتداد مجموعهی گلخانه‌های او ارائه می‌شود، گلخانه را جایی برای تجربه و بازی می‌بیند. در این فضا تجربه ی پرورش و ساختن، داستان‌سرایی و گفت وگو فراهم می‌شود. طنزهای بازیگوشانه و داستان‌پردازی‌های ادامه‌دار، ویژگی اصلی آثار مریم است؛ آثار او به‌واسطه‌ی برخورد سرخوشانه و متریال‌های ساده و دم‌دستی، همواره در وضعیتی سیال و بی‌تکلف خلق شده اند.

مریم در این پروژه که در فضای پاسیوی گالری محسن در همکاری با گالری اُ ارائه می‌شود، کوه ها و گل‌هایی را جسمیت می‌بخشد که اساسا از بودن آن‌ها در جهان واقع مطمئن نیست چراکه نمی‌داند خاطره ی چیدن گل‌ها میان آن دو کوه واقعی است یا برساخته‌ی تخیل کودکانه‌ی او. گویی با بازسازی این طبیعت همان طور که ذهن خود را به پرسش می‌گیرد و خاطراتش را مرور می‌کند، مخاطب را نیز به بازاندیشیدن درباره ی سازوکار جعل خاطرات دعوت می‌کند. آیا همه‌ی خاطرات کودکی ما واقعا اتفاق افتاده اند؟ چه سهمی از خاطرات ما دستکاری ذهن ما است؟ آیا خاطراتی که در ذهن ما به رویدادهای کلیدی در شکل‌گیری تجربیات و شخصیت ما تبدیل شده اند، برای دیگران بی اهمیت و فراموش شده اند؟

مریم به‌جای آنکه این بلاتکلیفی و گیجی را به خاک بسپارد و از آن بگریزد، به استقبال آن می‌رود و در این وضعیت، گلخانه به مثابه‌ی مکانی امن برای او؛ به کارگاهی بدل می‌شود که می‌تواند در آن به خاطرات جان ببخشد و به بازی‌شان بگیرد. از این رو کار با پارچه برای او در این کارگاه صرفا انتخاب یک متریال نیست، موضوع کار اوست؛ زنده نگه داشتن خاطره و سنتی است که سال‌ها در خانواده‌اش جریان داشته است، مانند سوزن‌دوزی‌های ظریف و پیچیده در پرداخت کوه‌ها. گل‌ها اما مثل طراحی‌های آبرنگی‌اش، حالتی اتودوار دارند و همچون خاطراتش، فانی و متزلزل به چشم می‌آیند.

مریم مهری از جعل «یاد»ها در ذهن خود فراتر می‌رود و برای آن نمودی بیرونی در قالب «یادگار» خلق می‌کند تا آن خاطره را برای خود واقعی‌تر و بایگانی آن را آسان‌تر کند. آیا جعلی‌سازی خاطرات در زندگی انسان ناخوداگاهانه اتفاق می‌افتد؟ ذهن بشر تا چه حد مایل است خاطرات را جعل کند؟ اگر آدمی قدرت نسیان، اصلاح و تغییر عامدانه‌ی خاطرات را داشت، آن را بالفعل می‌کرد؟ و در این صورت آیا هویت فردی و واقعیت تاریخی ما شکل دیگری نداشت؟